چگونه از ضدآفتاب مناسب استفاده نماییم

خورشید از دیرباز برای انسان مظهر نور، پاکی، مهر و عظمت بوده است به طوری که این نعمت الهی از بدو پیدایش انسان همواره در دوره های مختلف زندگی او مورد توجه خاص بوده و حتی در بسیاری از زمان ها به جای آفریننده ی کائنات مورد پرستش قرار می گرفته است. اما این موجود دوست داشتنی امواج مضرری نیز دارد که باید خودمان را از آنها حفظ کنیم.
در این چگونه راجع به استفاده از ضد آفتاب راهنمایی های سودمندی داریم.

چگونه

۱

‎نور خورشید منبع اصلی تولید نور و گرما برای زمین به شمار می رود و فواید زیادی برای ما انسان ها دارد به طوری که در مناطقی که میزان تابش نور خورشید کمتر است، وجود بیماری ها بیشتر هستند.
امواج تابشی نور خورشید که به سمت زمین می تابند به دو دسته ی مرئی و نامرئی تقسیم می شوند. اثرات گرمایی خورشید مربوط به امواج مرئی آن به نام مادون قرمز بوده و امواج ماوراءبنفش آن که امواج نامرئی هستند، به سه نوع اشعه A و B و C تقسیم بندی می گردند.

۲

‎ اشعه ی ماوراءبنفش خورشید منبع اصلی ایجاد ویتامین D در بدن انسان است. این ویتامین برای استحکام استخوان ها، تقویت عضلات و همچنین بالا بردن عملکرد سیستم ایمنی بدن ما لازم است. ویتامین D همچنین تأثیر بسیاری در افزایش توان مبارزه ی بدن با بروز و رشد تومورهای سرطانی را دارد.

۳

اشعه ی ماوراء بنفش نوع C خطرناک ترین اشعه ی خورشید است که کوتاهترین طول موج را دارد و خوشبختانه این اشعه توسط لایه ی ازون جذب شده و به زمین نمی رسد. به همین دلیل است که حفاظت لایه ی ازون اهمیت فراوانی برای سلامت انسانها دارد. اما دو اشعه دیگر یعنی اشعه ماوراءبنفش UVA و اشعه ماوراءبنفش UVB به سطح زمین می رسند.

۴

‎ UVA قسمتی از اشعه ی ماوراءبنفش است که قابلیت نفوذ در پوست تا لایه ی درم را داشته و سبب اکسیده شدن کلاژن و تخریب این بافت می شود. به همین دلیل اشعه ی UVA آفتاب را اشعه ی پیر کننده نیز می گویند.
UVB تنها قابلیت نفوذ در لایه ی اپیدرم پوست را داشته و سبب می شود سلولهایی به نام ملانوسیت در پوست که مولد رنگ قهوه ای به نام ملانین هستند تحریک شوند. وقتی ملانوسیت ها تحریک می شوند رنگدانه ی بیشتری را تولید می نمایند که این در حقیقت یک واکنش طبیعی و دفاعی بدن برای جذب هر چه بیشتر مضرات اشعه ی خورشید و ممانعت از نفوذ آن به لایه های درونی می باشد (عملکردی مانند چتر) لیکن در نهایت سبب تیرگی و برنزه شدن پوست نیز می شود.

۵

‎
ملانینها به میزان محدودی می توانند از پوست محافظت نمایند و اگر فرد مدت زیدی در معرض نور آفتاب قرار گیرد، دچار عوارضی از جمله آفتاب سوختگی، سرطان پوست، آسیب چشمها و ضعف دستگاه ایمنی بدن در مقابله با بیماری ها می شود.

۶

هر فرد بسته به نوع پوست، رنگ چهره، موها و عکس العمل پوست باید از SPF مناسب برای پوستش استفاده نماید که از قرار زیر است.
الف – پوست بسیار روشن که در حالت عادی سفید است و دارای کک و مک، چشمان آبی و موهای بلوند بور
در مقابل آفتاب برنزه نمی شوند و به سرعت دچار سوختگی دردناک می گردند؛ باید از، SPF 30 تا SPF 50 استفاده نمایند.
ب – پوست در حالت عادی سفید و رنگ موها بلوند، قهوه ای روشن یا سرخ که در مقابل آفتاب کمی برنزه شده و پوست می اندازند و به سرعت دچار سوختگی دردناک می شوند؛ باید از، SPF 30 تا SPF 50 استفاده کنند.
ج – نژاد آسیای میانه یا هند که رنگ پوست نسبتا روشن، چشم های قهوه ای روشن و نیز موهای قهوه ای روشن دارند، در مقابل آفتاب در حد معمول برنزه میشوند و سوختگی متوسطی دارند باید از، SPF 15 تا SPF 20 استفاده کنند.
د – افرادی که رنگ پوست معتدل (سبزه) دارند و پوستشان در حالت عادی سفید یا قهوه ای بسیار روشن است و رنگ چشم و موهایشان تیره است حداقل میزان سوختگی را در آفتاب دارند زیرا به راحتی برنزه می شوند؛ باید از، SPF 6 تا SPF 15 بهره برند.
ه – برای افراد با رنگ موی تیره و پوست قهوه ای (دورگه ها) به ندرت دچار سوختگی شده و رنگ پوستشان برنزه است؛ SPF 2 تا SPF 10 مناسب می باشد.
و – SPF 2 تا SPF 10 همچنین برای سیاهپوستان که هرگز دچار سوختگی نمی شوند مناسب است.

۷

‎ توصیه های حفاظتی در برابر اشعه های آفتاب
- درصد بسیار بالایی از اشعه مضر خورشید در فاصله زمانی بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر به زمین می تابد. پس بهتر است در این ساعت ها از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری نموده یا نهایت محافظت را از پوست خود به عمل آورید.
- هنگامی که در معرض اشعه مستقیم آفتاب به خصوص در ارتفاعات هستید، حتما از کلاه، عینک و لباس مناسب استفاده نمایید.
- همیشه از فرآورده های ضدآفتاب متناسب با SPF لازم برای پوستتان استفاده نمایید.

۸

درجه SPF در محصولات ضدآفتاب یعنی چه؟
مواد تشکیل دهنده ی فرآورده های ضدآفتاب، به دو روش از پوست محافظت می نمایند:
اشعه ی ماوراءبنفش UV را منعکس یا متفرق می کنند.
Sun Protection Factor یا همان SPF درجه و میزان توانایی کرم ضدآفتاب در جذب یا دفع اشعه ی ماوراءبنفش خورشید است. درجه SPF روی محصول، نشان دهنده ی این مهم است که مصرف کننده آن تا چه حد می تواند زیر تابش آفتاب بماند قبل از انکه دچار آفتاب سوختگی شود. برای مثال اگر فردی قادر است بدون استفاده از ضد آفتاب ۱۰ دقیقه زیر نور خورشید بماند و دچار آفتاب سوختگی نشود، اینک با مصرف یک ضدآفتاب می تواند مدت زمانی را معادل مضرب ۱۰ در درجه SPF مندرج روی محصول ضدآفتاب زیر نور خوشید بماند و دچار آفتاب سوختگی نشود. مثلا با SPF 20 این فرد می تواند ۲۰۰ دقیقه زیر نور خورشید بماند.
این که هر شخص بدون استفاده از فرآورده های ضدآفتاب تا چه حد می تواند زیر نور خورشید بماند، بستگی به فنوتیپ آن فرد دارد؛ هر چه فنوتیپ یا نوع پوست یک فرد تیره تر باشد به محصول با عیار محافظتی پایینتری نیاز دارد. همان طور که اشاره شد انسان ها از نظر فنوتیپ پوستی به ۶ گروه تقسیم می گردند؛ که مشخصات و SPF لازم برای محافظت از آنها را در شماره ی آورده ایم.

۹

SPF مناسب برای یک فرآورده ی ضدآفتاب چیست؟
باید در نظر داشته باشید که SPF بالاتر در یک محصول ضدآفتاب به معنای قوی تر بودن آن ضدآفتاب به همان نسبت نیست. مثلا ضدآفتابی با SPF=90 6 برابر قویتر از ضدآفتابی با SPF=15 نیست، بلکه تفاوت محافظتی این دو تنها در حدود ۲ درصد است که قابل چشمپوشی است. افزایش SPF یک ضدآفتاب نشان دهنده ی تکرار دفعات کمتر برای تجدید مصرف ضدآفتاب می باشد. البته هر چه SPF یک ضدآفتاب بیشتر باشد، به منزله ی آن است که مواد فیزیکی و شیمیایی بیشتری به آناضافه شده و باید سود و زیان ان افزایش را در نظر گرفت. به طور معمول با توجه به فنوتیپ اکثر افراد در کشور ما مناسبترین ضدآفتاب با SPF 25 تا ۳۰ می باشد. اما چنانچه فردی دچار بیماری لوپوس یا پورفیر (حساسیت شدید به نور آفتاب) است و یا پوست بسیار روشنی دارد، استفاده از محصولات ضدآفتاب با SPF بالاتر از ۵۰ توصیه می شود.

۱۰

چه موقع و چگونه باید ضدآفتاب بزنیم؟
بهتر است ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از اینکه در معرض آفتاب قرار بگیرید، کرم ضدآفتاب را روی پوست خود بمالید و بر اساس SPF ضدآفتاب بعد از ۲ تا۴ ساعت آن را تجدید نمایید. ضخامت کرم روی پوست نیز بسیار مهم است و تقریبا باید در هر سانتی متر مربع پوست حدود ۲ میلی گرم ضدآفتاب استفاده شود. اگر بعد از ۲ تا ۳ ماه در حالی که هر روز ضدآفتاب مصرف می کنید ضدآفتابتان تمام نشده به این معنی است که ضخامت کرم در حد مناسب نبوده است.
با وجود اینکه وجود SPF در کرمها و مدادهای آرایشی نقش محافظتی دارند، اما این محافظت برای جلوگیری از اشعه مضر آفتاب کافی نیست و استفاده از ضدآفتاب نیم ساعت قبل از آرایش کردن ضروری است. امروزه با استفاده از تکنولوژی نانو فرآورده های ضدآفتابی دارای قدرت بیشتر و عوارض کمتر تولید می شوند.

نظرات شما عزیزان: